Veelgestelde vragen over asbest

​​​Pical-platen zijn gipsplaten (gekend als gyproc) maar dan met asbestvezels.
De asbestvezels zitten losgebonden in het gips. Het is een losgebonden (of niet-hechtgebonden) asbestmateriaal.

​​​Pical-platen zijn niet-hechtgebonden. Dat betekent dat de asbestvezels niet stevig verankerd zitten in het bindmiddel en dus gemakkelijk in de lucht vrijkomen.
De asbestvezels zijn zo klein dat je ze niet kan zien met het blote oog. Asbest kan schadelijk zijn bij inademing.

​​​​​Asbest is een mineraal dat is opgebouwd uit zeer fijne vezels. Asbest is een delfstof: het wordt uit rots gewonnen in asbestmijnen in onder meer zuidelijk Afrika, Brazilië en China. In België komt het van nature niet voor.
Omwille van zijn goede eigenschappen (sterk, slijtvast, isolerend, brandwerend en goedkoop) werd asbest in meer dan 3500 toepassingen gebruikt. Asbest werd verwerkt vanaf 1900/1905, maar het werd vooral populair vanaf 1945. Sinds eind 2001 is het verboden om asbest te gebruiken en asbesthoudend materiaal te verhandelen in België, omdat ondertussen geweten is dat het inademen van asbestvezels schadelijk kan zijn voor de gezondheid.

​​​Het risico op blootstelling is onder andere afhankelijk van de toestand van het asbestmateriaal. Als het materiaal in goede staat is, dan is het risico laag. Is het materiaal in slechte staat, dan is mogelijk asbest vrijgekomen. Een asbestdeskundige komt bij u langs om de staat van het materiaal te beoordelen. Blootstelling gebeurt via inademing.

• De kans dat je na een éénmalige blootstelling ziek wordt, is heel klein. De kans om kanker te krijgen door asbest hangt af van de hoeveelheid vezels die iemand inademt tijdens zijn leven. Ook als iemand jarenlang een kleine hoeveelheid asbestvezels inademt blijft de kans op kanker klein, omdat de totale blootstelling aan de vezels beperkt is. We weten nu nog niet of en hoeveel asbestvezels uit deze picalplaten vrijkomen.
• Persoonlijke gevoeligheid speelt ook een rol: niet iedereen die lange tijd een grote hoeveelheid asbestvezels inademt, wordt hierdoor ziek.
   
• Het inademen van asbestvezels kan na een periode van gemiddeld 10 tot 40 jaar bepaalde gezondheidsklachten geven. Asbest kan verschillende aandoeningen veroorzaken, voornamelijk diverse vormen van kanker:
  • Longkanker: 80 à 90% van de longkankers zou veroorzaakt worden door blootstelling aan tabaksrook. Maar ook blootstelling aan asbest kan longkanker veroorzaken. Een persoon die blootgesteld wordt/werd aan asbest en daarbij ook rookt, verhoogt de kans op ontwikkeling van longkanker aanzienlijk (vermenigvuldiging van het risico). Er zijn nog andere oorzaken van longkanker, zoals radon, silica, diesel, … Eens een persoon longkanker heeft, is het niet mogelijk om uit te maken wat de oorzaak is geweest.
  • Mesothelioom: dit is een kwaadaardige tumor van het longvlies of in uitzonderlijke gevallen het buikvlies. Dit is een zeldzame kanker die rechtstreeks in verband wordt gebracht met blootstelling aan asbest. Het gaat om een agressieve kanker met een fatale afloop binnen 1 à 2 jaar.

De kans op het krijgen van longkanker en mesothelioom na blootstelling aan asbest is veel groter dan de kans op de andere aandoeningen. Toch komt longkanker en mesothelioom hoofdzakelijk voor bij mensen die beroepshalve met asbest werkten of hun familieleden (vanwege o.a. langdurige blootstelling aan vezels op de kledij).

Asbest zou ook een weliswaar minder prominente rol kunnen spelen in de ontwikkeling van andere vormen van kanker zoals eierstokkanker, kanker van het strottenhoofd, …

• Kinderen zijn niet duidelijk gevoeliger voor asbestvezels dan volwassenen.
   
• Kinderen zijn wel een kwetsbare groep omdat ze nog een lang leven voor zich hebben. Kinderen dragen de ingeademde asbestvezels langer in hun lichaam mee dan volwassenen. Daarnaast kunnen kinderen soms een hogere blootstelling aan asbestvezels hebben omdat ze bijvoorbeeld kruipen of veel op een vervuilde grond spelen.

​​​​​Preventief medisch onderzoek heeft geen zin, want je kan niet meten hoeveel asbest(vezels) in jouw lichaam zit. Ook kan je niet meten of je ziek zal worden in de toekomst. Er is bovendien geen behandeling om later niet ziek te worden. Ook zijn er geen symptomen korte tijd na het inademen van asbestvezels.

• Zo veel mogelijk ventileren (raam op een kier hele dag en nacht) en verluchten.
   
• Niet roken en zeker niet binnen roken, zodat anderen de rook niet inademen. Roken verhoogd het risico op longkanker. Als iemand veel asbest heeft ingeademd en daarbij ook rookt (of tabaksrook inademt), is het risico op longkanker vele malen groter dan het risico door roken (vermenigvuldiging van het risico).
   
• De platen niet manipuleren. De platen mogen niet beschadigd worden door erin te boren, schuren enz. Anders komen er meer asbestvezels in de lucht.